مکاتب اخلاقی و نظریه های حقوق کیفری

این تحقیق با عنوان «مکاتب اخلاقی و نظریّه های حقوق کیفری» در پی آن است که تأثیر مکاتب و نظریّه های اخلاق هنجاری را در شکل گیری، تغییر و تحوّل نظریّه ها و مفاهیم حقوق کیفری مورد برّرسی و ارزیابی قرار دهد. در راستای این بحث و مقدّم بر آن پرسش جدّی تر و اساسی تری مطرح است و آن بحث از تعامل میان حقوق و اخلاق است؛ این که آیا اساساً ارتباطی میان این دو حوزه وجود دارد یا نه و اگر وجود دارد، این ارتباط به چه نحو است. چه تفاوت هایی میان حقوق و اخلاق وجود دارد و اخلاق چه نقش و کارکردی در علم حقوق دارد؟ برّرسی این مسأله و اطّلاع از نحوه ی مناسبات میان اخلاق و علم حقوق، بر وجود تعامل میان اخلاق و حقوق کیفری صحّه نهاده و ضرورت بحث پیرامون این موضوع را مورد تأکید قرار می دهد. از میان مکاتب اخلاقی، سه مکتب فضیلت گرا، فایده گرا و وظیفه گرا، اصلی ترین مکاتب هستند که مهم ترین نظریّات اخلاق هنجاری را به خود اختصاص داده اند و عمده ترین تأثیر را بر نظریّه های حقوق کیفری دارند. در این پایان نامه ضمن معرّفی مبانی و اصول بنیادینی که هر یک از این مکاتب بر پایه ی آن ها شکل گرفته اند، تأثیر اندیشه ها و رویکردهایی را که در خصوص معیار فعل درست اتّخاذ نموده اند بر عمده-ترین مفاهیم و نظریّه های حقوق کیفری، یعنی جرم انگاری، مسوولیّت کیفری و مجازات، ارزیابی می کنیم. هر چند از تأثیر این مکاتب نظریّه های جدیدی در حوزه ی حقوق کیفری به وجود آمده است ولی به نظر می رسد هیچ یک از آن ها به تنهایی نتوانسته اند معیار مناسبی برای جرم انگاری و تعیین مسوولیّت کیفری و مجازات ارائه دهند.